Κωστής Νικολουδάκης: της εξορίας

στον Γιάννη Ρίτσο


Μια ανάμνηση, τα δάχτυλα στιγμές να παίζουν τράτο
Ίσα τσιγάρο, φτάνεις δε φτάνεις στα καψαλισμένα χείλη μου
Κι αγέρας καπνός, μέσα απ’ το θολό βλέμμα, μακρινέ δρόμε μου
Ματωμένη πέτρα, στάζεις. Τοπίο ξερό, οχιά κουλουριασμένη
Η καύτρα αποτραβιέται, αχόρταγη αναζωπυρώνει θύμισες
Στην ώρα τους σκέψεις σε χαρτί, χαρτί άσσος, άδειο πακέτο
Τσιγαρόχαρτο
Σκέτη αλφάβητος, σκέτο τσιγάρο, χαρτί άσσος, φιλντισένιο
                                 *
Continue reading →

Σίμος Ανδρονίδης: Για την “Τέταρτη Διάσταση” του Γιάννη Ρίτσου

«Να η στέγη. Η πρώτη έγνια φεύγει. Από το σπίτι υψώνεται
καπνός. Ζουν άνθρωποι. Στο καράβι πίστευαν κιόλας: Μπορεί
Ανάλλαχτο να ‘μείνε εδώ μονάχα το φεγγάρι» (Μπέρτολτ
Μπρεχτ, ‘Ο Γυρισμός του Οδυσσέα’).
Η ποιητική “Τέταρτη Διάσταση” του Γιάννη Ρίτσου, η οποία και επανεπινοείται θεατρικά από την Νάνα Παπαδάκη [1] , συνιστά μία εμπρόθετη ποιητικότητα εγκόλπωσης προσώπων και υποκειμένων που αναγνωρίζουν και αναγνωρίζονται σε μία “αδιόρατη” ειρωνεία, στην τραγικότητα του εαυτού και των συμβάντων, ατομικών και συλλογικών,
“ενσαρκώνοντας” παράλληλα την ιδιαίτερη Ριτσική κοινωνιο-αισθητική της πολυσχιδίας: το και τα υποκείμενα συνομιλούν με την βεβαρημένη δια-κράτηση του “μύθου”, με την αισθητή περιεχομενικότητα και χρονικότητα
του αίματος, με τις δια-ρρήξεις ενός εαυτού που δεν δύναται να γνωρίσει παρά την βαρύτητα του σώματος.
Continue reading →

Η “Ειρήνη” του Ρίτσου πηγή έμπνευσης για 9 γλύπτες

Για το υπέρτατο αγαθό της παγκόσμιας ειρήνης θα «συνομιλήσουν» καλλιτεχνικά εννέα  γλύπτες από τέσσερις χώρες, δημιουργώντας παράλληλα οκτώ έργα τέχνης από μάρμαρο, στο 9ο Διεθνές Συμπόσιο Γλυπτικής Δήμου Ηρακλείου που θα πραγματοποιηθεί από τις 9 έως και τις 29 Ιουλίου   στην υπαίθρια γλυπτοθήκη Βενεράτου της δημοτικής ενότητας Παλιανής. Όλοι οι γλύπτες έχουν παραλάβει το ποίημα […]

Πηγή: Η “Ειρήνη” του Ρίτσου πηγή έμπνευσης για 9 γλύπτες – ΠΑΤΡΙΣ

Σοφία Κουμαριανού:
Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΡΙΤΣΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ

Ο Ρίτσος υπήρξε ένας πολυγραφότατος άνθρωπος, ποιητής, εν γένει δημιουργός. Το μεγαλείο του αποτελεί κολοσσό και φάρο, πηγή διαφωνιών, θαυμασμού, αφορισμού και ποικιλόμορφων αντιδράσεων.
Το έργο του είτε καταδικάζεται είτε υμνείται, γεννά μεταξύ άλλων ανεξάντλητων μελετών και μία ακόμη σύγχρονη απορία: Εξακολουθεί ο μεγάλος ποιητής της Ρωμιοσύνης μάς να είναι ακόμη εν έτη 2018 διαχρονικός; Η Κόρη, η Μάνα, το Κορίτσι, ο Γιος, ο Στρατιώτης, το Κορίτσι, το Αγόρι, ο Εκτελεστής και ο Εκτελεσμένος, βρίσκουν αντανάκλαση στους σύγχρονους τύπους ανθρώπων της κοινωνίας μας – ελληνικής ή Ενωμένης εάν θέλετε Ευρωπαϊκής;
Continue reading →

Ο «Επιτάφιος» του Ρίτσου που μελοποίησε ο Θεοδωράκης και ερμήνευσε ο Μπιθικώτσης

Ο θρήνος της χαροκαμένης μάνας που συγκλόνισε τον Γιάννη Ρίτσο. Ο «Επιτάφιος» Είναι ένα από τα γνωστότερα έργα του.
Ο «Επιτάφιος» του Γιάννη Ρίτσου είναι ποίημα που δημοσιεύθηκε στις 8 Ιουνίου 1936, από το εκδοτικό της εφημερίδας «Ριζοσπάστης».
Ήδη από τον προηγούμενο μήνα είχαν εκδοθεί από την ίδια εφημερίδα, τα πρώτα τρία άσματα, από τα 20 συνολικά, υπό τον τίτλο «Μοιρολόι», στις 12 Μάη του 1936. Τα 10.000 χιλιάδες αντίτυπα που κυκλοφόρησαν, από το εκδοτικό της εφημερίδας είχαν σχεδόν εξαντληθεί, αριθμός ρεκόρ, για την εποχή.
Όμως, εκείνη την περίοδο, ανακηρύχθηκε δικτάτορας ο Ιωάννης Μεταξάς και κάηκαν τα τελευταία 250 εναπομείναντα αντίτυπα στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, μαζί με άλλα «ανατρεπτικά» βιβλία. Η οριστική μορφή του ποιήματος, εκδόθηκε 20 χρόνια αργότερα, το 1956, η οποία περιλαμβάνει και τα 20 άσματα του «Επιταφίου», έξι δηλαδή παραπάνω από αυτά που περιείχε η εκδοτική του «Ριζοσπάστη» το 1936.
Ο «Επιτάφιος» είναι ένα από τα γνωστότερα πονήματα του Γιάννη Ρίτσου, καθώς και το ποίημα που τον έκανε γνωστό στο ελληνικό κοινό.
Click ΕΔΩ για να δείτε ολόκληρο το άρθρο 

Σίμος Ανδρονίδης: “Καπνισμένο Τσουκάλι”

«Ήταν όμως κι ένας σκύλος που ούρλιαζε, Σώπασε πια, πρέπει να ήταν ο τρίτος πυροβολισμός, Καλύτερα, απεχθάνομαι ν’ ακούω σκύλους να ουρλιάζουν» (Ζοζέ Σαραμάγκου, ‘Περί Φωτίσεως).

1974 kapnismeno.TIF

Η ποιητική συλλογή του Γιάννη Ρίτσου με τον τίτλο   ‘Καπνισμένο Τσουκάλι’ (1)  εγγράφεται στο πεδίο και στο περιεχόμενο της ‘φορτισμένης’ ελληνικής ιστορίας, στο χασματικό πεδίο του εμφυλίου πολέμου (1946-1949), καθότι γράφτηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων στο Κοντοπούλι της Λήμνου, την περίοδο 1948-1949. Η ίδια η ιστορία «συλλαμβάνει» το ποιητικό συμβάν (2), για να ανατρέξουμε (παραφράζοντας ελαφρά) στην περί ιστορίας ανάλυση του Gilles Deleuze.

Πολιτικός κρατούμενος και ο ίδιος, βιώνει τις μετατοπίσεις της εμπρόθετης γενεαλογικής ‘αφιλίας’, την ευρύτητα της ‘σύλληψης’ της έννοιας του ‘απάτριδος εχθρού’, τις συνθήκες εγκλεισμού που όμως, δύνανται να παράγουν & να αναπαράγουν όψεις και τάσεις χειραφέτησης που ‘εδαφοποιούνται’ στο εσωτερικό του ποιήματος, το οποίος δια-κρατεί μία φυγόκεντρη ρυθμικότητα, προσιδιάζοντας προς την δόμηση και την έκφραση του ‘άλλου’ εαυτού: μία συλλογικότητα ή μία συντροφικότητα που αθροίζει τις σιωπές ενός εκάστου..
Continue reading →

«Ελένη» του Γιάννη Ρίτσου: Μια σημαντική θεατρική στιγμή

Η κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση του Θεάτρου Τέχνης, σε σκηνοθεσία και ερμηνεία Βασίλη Παπαβασιλείου Πηγή: www.lifo.gr

Η κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση του Θεάτρου Τέχνης, σε σκηνοθεσία και ερμηνεία Βασίλη Παπαβασιλείου

Πηγή: «Ελένη» του Γιάννη Ρίτσου: Μια σημαντική θεατρική στιγμή

Νάνα Παπαδάκη: «Ο Ρίτσος σήμερα βρίσκεται στις σιωπές μας» 

Το ελάχιστα παιγμένο κείμενο του Γιάννη Ρίτσου «Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού» ανεβαίνει στη Β΄ Σκηνή του Θεάτρου Αργώ (Α Small Argo full of Art) σε σκηνοθεσία και ερμηνεία της Νάνας Παπαδάκη. Το έργο ανήκει στους πολύστιχους ποιητικούς μονολόγους της «Τέταρτης Διάστασης» του Γιάννη Ρίτσου, προορισμένο για τη θεατρική σκηνή.

Γράφτηκε το 1960 και παρ’ όλο που δεν φέρει το όνομα της Ηλέκτρας, αναφέρεται στον κύκλο των Ατρειδών, όπως και η «Επιστροφή της Ιφιγένειας», ο «Ορέστης», η «Χρυσόθεμις», ο «Αγαμέμνονας». Τη συναντούμε στα εβδομήντα της να κατοικεί σ’ ένα ερειπωμένο σπίτι στους πρόποδες ενός ψηλού βουνού και να εξομολογείται στη σιωπηλή τροφό της. Το νήμα της μνήμης ξετυλίγεται, ατομικά και συλλογικά πάθη αποχωρίζονται το μυθικό παρελθόν, διατρέχουν την Iστορία και φτάνουν στο σήμερα.

Πηγή: «Ο Ρίτσος σήμερα βρίσκεται στις σιωπές μας» | Η Εφημερίδα των Συντακτών