Yannis Ritsos – Poems
~Γιάννης Ρίτσος—ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
~Yannis Ristos—NOTES ON THE MARGINS OF TIME
~Translation Manolis Aligizakis
~www.libroslibertad.ca
Libros Libertad – Canada’s Truly Independent Publisher
Ο ποιητής της Εργατικής Πρωτομαγιάς
Μοσχοβολιά άνοιξης με δύο ανέκδοτα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου από τη συλλογή του «Υπερώον» (1985), που θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ)
Yannis Ritsos : LA SONATE AU CLAIR DE LUNE (extrait)
Γιάννης Ρίτσος : Η ΣΟΝΑΤΑ ΤΟΥ ΣΕΛΗΝΟΦΩΤΟΣ
Yannis Ritsos : LA SONATE AU CLAIR DE LUNE
Μετάφραση στα γαλλικά / Traduction en français : Gérard Pierrat
Δεκέμβριος 2009, Auditorium του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών
Décembre 2009, Auditorium de l’Institut Français d’Athènes
Γυναίκα με τα μαύρα: Κατερίνα Διδασκάλου / La femme en noir: Katerina Didaskalou
Νέος: Νικόλας Κοντογιάννης / Le jeune homme: Nicolas Kontoyannis
Σκηνοθεσία: Μάρσα Μακρή / Mise en scène : Marsa Makri
Μουσική : Μηνάς Ι. Αλεξιάδης
Φωτισμός : Δημήτρης Θεοδωρόπουλος
Moντάζ / Προβολή : Αλέξανδρος Σεϊταρίδης
Σκηνικά : Μένης Θεοδωρόπουλος
Κοστούμια: Andria
Musique : Minas I. Alexiadis
Lumières : Dimitris Théodoropoulos
Montage / Projection : Alexandros Seïtaridis
Décors : Ménis Théodoropoulos
Costumes : Andria
Η ΣΟΝΑΤΑ ΤΟΥ ΣΕΛΗΝΟΦΩΤΟΣ
Το εμβληματικό αυτό έργο του Γιάννη Ρίτσου, γραμμένο το 1956 (Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης), αποτελεί την πρώτη και πιο επιβλητική γραφή σε μια σειρά θεατρικών μονολόγων που διαμόρφωσαν την ποιητική ενότητα, «Τέταρτη Διάσταση».
Με αυτό το έργο, ο ποιητής βυθίζεται σε μια περιοχή του ανθρώπινου χαρακτήρα, όπως αυτός ορίζεται από το σύγχρονο δράμα και μέσα από την μουσικότητα του λόγου, μας οδηγεί κατευθείαν στα μεγέθη της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Απελευθερώνεται σαν δημιουργός, καθώς κοιτάζει με θάρρος μέσα στην αινιγματικότητα της ψυχής και την δύναμη της αμφισημίας του ποιητικού λόγου.
Ήδη το 1959, ο ίδιος ο Ρίτσος λέει: Θέλω να ξανακάνω την ποίηση να «βλέπεται» και να «ακούγεται».
Ακριβώς αυτήν την πρόθεση και επιθυμία του ποιητή θελήσαμε να υπηρετήσουμε. Σήμερα δε, στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων του μεγάλου Έλληνα ποιητή, αισθανόμαστε πραγματικά ευλογημένοι που βαφτιστήκαμε στην δημιουργική μαγεία της σονάτας του. [Μάρσα Μακρή]
LA SONATE AU CLAIR DE LUNE
Cette œuvre emblématique de Yannis Ritsos écrite en 1956 (1er Prix National de Poésie) constitue le premier et le plus imposant écrit parmi une série de monologues théâtraux, composant l’ensemble poétique intitulé « Quatrième Dimension ».
Avec cette œuvre, le poète explore une partie du caractère humain tel qu’il est défini par le drame contemporain, et nous transpose dans la grandeur de la tragédie grecque antique par la musicalité de son discours. Il se libère en tant que créateur, par le regard courageux qu’il porte sur l’énigme de l’âme et la puissance de l’ambiguïté du discours poétique.
En 1959, Ritsos lui-même disait : Je veux rendre à nouveau la poésie « visible » et « audible ».
C’est exactement cette intention du poète que nous avons souhaité servir. Aujourd’hui, dans le cadre de l’anniversaire des 100 ans du grand poète grec, nous nous sentons bénis de pouvoir entrer dans la magie créative de sa sonate. [Marsa Makri]
Ο θεατρικός Ρίτσος
«Στων προβολέων την πυρκαϊά, στον τάφο της σκηνής / Πλέκω τα μέλη στους ρυθμούς ορχήστρας που καγχάζει / Κʼ είμαι χορευτικός σπασμός μιας πόρνης ηδονής / Κʼ είμαι του άξεστου ο εμπαιγμός και του ηλιθίου το χάζι». Με αυτούς τους στίχους μεταπλάθει ποιητικά τις πρώτες του εμπειρίες από τη θεατρική ζωή ο μεγάλος μας ποιητής Γιάννης Ρίτσος.
Γιατί το θέατρο, στο οποίο συμμετέχει αρχικά ως χορευτής ή ηθοποιός (υπήρξε μάλιστα μέλος και του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών), αλλά και ως συγγραφέας αργότερα αλλά πάντως αρκετά νωρίς (το πρώτο του αμιγώς θεατρικό έργο, το Μια γυναίκα πλάι στη θάλασσα, γράφεται το 1942), υπήρξε ο δεύτερος, μετά την ποίηση, πυλώνας του έργου του, αν και δύσκολα μπορεί κανείς να τον ξεχωρίσει από τον πρώτο.
Δημιουργός ενός ποιητικού θεάτρου, κατέλιπε τέσσερα μονάχα καθαυτό θεατρικά έργα: Μετά τη Γυναίκα… γράφει στα 1947 το Πέρα απʼ τον ίσκιο των κυπαρισσιών», στα 1959 Τα ραβδιά των τυφλών και το τρίπρακτο δράμα Ο λόφος με το συντριβάνι. Όμως είναι τα ποιητικά του έργα, με την έντονη θεατρικότητά τους, που συγκεντρώνουν, ίσως και περισσότερο από τα καθαυτό θεατρικά, το ενδιαφέρον ηθοποιών και σκηνοθετών, όπως π.χ. οι συνθέσεις του Σονάτα του σεληνόφωτος, Ορέστης κ.λπ.
Τιμώντας τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή, το Τμήμα πολιτισμού του ΣΥΝ επέλεξε να επικεντρώσει σε αυτήν τη διάσταση της ποίησης του Ρίτσου. Έτσι, διοργανώνει την Τρίτη 12 Μαΐου 2009, στις 8.00 μ.μ., στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138) μεγάλη καλλιτεχνική εκδήλωση με τίτλο «Ο θεατρικός Ρίτσος».
Στην εκδήλωση θα εμφανιστούν ηθοποιοί που έχουν ερμηνεύσει σε παλαιότερες παραστάσεις τους θεατρικά έργα του Ρίτσου, ερμηνεύοντας τον ίδιο εκείνο ρόλο, συνοδεία ζωντανής μουσικής που είχε γραφτεί ειδικά γιʼ αυτές τις παραστάσεις. Παράλληλα θα προβάλλονται και βιντεοσκοπημένα στιγμιότυπα από το ανέβασμα των έργων εκείνων του μεγάλου μας ποιητή.
Οι ηθοποιοί που θα εμφανιστούν στην εκδήλωση της Τρίτης είναι οι Έφη Ροδίτη, Ειρήνη Ιγγλέση (Σονάτα του σεληνόφωτος), Βάνα Πεφάνη, Ρένη Πιττακή (Ισμήνη), Μηνάς Χατζησάββας (Αγαμέμνων), Κερασία Σαμαρά (Κάτω από τον ίσκιο του βουνού), Νίκος Αϊβαλής, Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, Δημοσθένης Παπαδόπουλος, Νίκος Ψαρράς (Ορέστης), Έφη Σταμούλη (Το νεκρό σπίτι), Νόνικα Γαληνέα (Φαίδρα), Γιώργος Γεωγλερής, Εύα Κοταμανίδου (Ο λόφος με το συντριβάνι) και Μαριάννα Κάλμπαρη, Μαρία Πρωτόπαπα, Κέλλυ Σαρατσοπούλου (Τα ραβδιά των τυφλών). Συνοδεύει ο τραγουδιστής Κώστας Θωμαΐδης και ο μουσικός Θοδωρής Οικονόμου. Την παρουσίαση της εκδήλωσης θα κάνει ο Γιώργος Κιμούλης και τη σκηνοθετική επιμέλεια έχει ο Γιώργος Γεωγλερής.
